Eks gezaghebber Nolly Oleana ta dirigiendo Boneiru den un otro trampa di Den Haag: Promesanan Klimatiko, Pobresa Lubida
Ta realmente preokupante pa mira un otro maniobra polítiko ta desaroyando na Boneiru bou di e aparensia di progreso i protekshon. Sr Nolly Oleana, eks gezaghebber I eks lider politiko di Demokrat, awor ta organisa I presenta mesanan di klima bou di e Metanan di Desaroyo Sostenibel, Sunstainable Development Goals (SDG) di Nashonan Uni, ku ta parse ta sigui den mesun pasonan di Ramonsito Booi, líder di UPB a kana den pasado.
Booi na 2003/2004 a priminti Laso Direkto i 300 miyón bao di e Metanan di Desaroyo di Milenio di Nashonan Uni pa eliminá probesa—un promesa falsu. Awor, bou di e Metanan di Desaroyo Sostenibel, e mesun fondonan ta ser usá pa Hulanda pa engañá i kontrolá liderazgo di Boneiru, ku awor ta ser liderá pa Nolly Oleana i Edison Rijna, eks gezaghebber i enviado spesial pa Nashonan Uni, nombra pa gobierno Hulandés.
Nashonan Uni a lansá e Metanan di Desaroyo di Milenio (MDG) na anja 2000—ocho metanan pa redusí probesa, mehorashon di kuido I salubridat, i promové edukashon pa anja 2015. Na 2015, Nashonan Unji a kambia esaki pa e Metanan di Desaroyo Sostenibel (SDG), ku 17 metanan pa enfrentá desaroyo global i sostenibilidat pa anja 2030. Esakinan ta pa aspirá pa tin un mundu mas husto i sostenibel—pero e èksito ta depende di akshon real, no di promesanan bashi. Hulanda a usá e fondo di e Nashonan Uni pa enganja e pueblo di Boneiru, manera ku ta sen ta bin di Hulanda mes, no di Nashonan Uni.
En bes di eliminashon di probesa, nos ta testigu di destrukshon I disolushon di Antia Hulandes na 10-10-10. Nos a pèrdé autonomia, gobièrnu propio i kontrol demokrátiko. Nos sennan ku pueblo ta paga na impuesto I ku a subi barbaramente I kasi impagabel a wordu konfiska dor di Hulanda sin tin kontrol I sin ta rindi kuenta.
Awor kambio klimátiko ta wordu husa pa mesun manipulashon o enganjo nobo—un otro promesa falsu, no pa protehá medio ambiente, sino pa kontrolá e narativo. E dialogonan klimátiko otro teather polítiko no ta promove sostenibilidat real, nan ta sirbi interes di un grupo chikí privilegiá i e autoridatnan Hulandés, ku un biaha mas ta hasi fundraising pa un otro 300 miyón—e biaha aki no bao di pobresa pero bao di nomber di akshon klimátiko. Pero manera a pasa prome, esei no lo yega na e pueblo Boneriano. Loke Edison Rijna ta hasi riba ensenario internashonal pa Hulanda, Sr Nolly Oleana ta hasi meskos riba nos isla: promove I bende un fantasia falsu, mientras ku e nesesidadnan real di nos pueblo ta sigui wordu ignora.
E berdat duru ta esaki: Boneirianonan nativo, ku tabata 80% di e populashon promé ku 2010, awor ta ménos ku 30%. E kambio demografiko aki no ta un kasualidat. Esaki ta resultado di sistemanan impone ku ta benefisiá stranjeronan i ekskluí nos mes hendenan. En bes di un invershon di 300 miyon pa elimina probesa, nos a haña tres banko di kuminda. Nos muhénan ta traha dos, tres trabou pa sobreviví. Muchanan ta keda sin kuido. E gastunan di bida ta insoportabel. E preshon ta inhumano.
Entre tanto, leynan ku ta afektá nos bida ta ser traha den Parlamento Hulandés—no dor di nos, i no pa nos benefisio. E polítikonan ku nos ta skohe ta subordiná na Den Haag. En bes di defende nos, nan ta buska voto di tur manera —inkluso di Hulandés-Oropeo ku por votá despues di tres luna nan yega riba nos isla. Esaki no ta demokrásia ni representashon. Esaki ta traishon.
Na Sr Nolly Oleana, nos ta hasi pregunta: Pakiko no ta fokus riba Metanan di Desaroyo Sustenibel number uno—Eliminashon di Probesá? Kiko ta mas importante: hasi eventonan di klima pa satisfase agenda estranhero, ò lucha pa mamanan den bario ku ta sufriendo pa alimenta nan famia? Kiko ta mas urgente: seshonan prepara pa pose I saka foto ò rekupera dignidat i bos di e pueblo Boneriano?
Nos ta lansa un yamada na pueblo Boneriano: no laga bo wordu usa atrobe. Laga é “mishonarionan pa kolekshon di fondo pa Hulanda”—esnan ku ta wordu honra pa nan lealtat—sinta na e mesanan ey nan so. Laga e real I humilde Boneiriano lanta, resistí, i rekupera su derechonan fundamental.
Nos isla. Nos lucha. Nos futuro. Nos no lo laga huzá nos ni wordu silensia un biaha mas.