Dia Mundial di Diabetes – 14 di november

Diabetes ta un malesa cronico cu ta pasa ora cu nos pancreas no por produci insulina, of ora e curpa no por haci bon uzo di e insulina cu e ta produci. Insulina ta un hormoon cu ta wordo traha den e pancreas y ta actua manera e yabi pa laga glucose, cu nos ta come den nos cuminda, pasa di nos sanger pa nos celnan di curpa y asina produci energia. Tur cuminda cu ta consisti di carbohidrato (pan, hariña, pasta, aros, batata, sucu etc.) ta wordo converti den glucose den nos curpa. Nos curpa mester di insulina pa cambia glucose (cu nos ta come den nos cuminda) pa energia pa nos celnan. Si no tin insulina of no tin suficiente, esaki por conduci na nivelnan halto di sucu den sanger. Si esaki dura pa largo tempo e por afecta e curpa y causa fayo na diferente organo manera entre otro riñon y wowo.

MINISTER PRESIDENT: logro grandi pa Aruba.

ORANJESTAD – E pandemia a dal Aruba duro causando un debe adicional di 900 miyon florin. Na 2020 tabatin un deficit di 1028 miyon florin y e aña aki Gobierno di Aruba a presenta un presupuesto 2023 cu 63 miyon florin surplus. Prome Minister Evelyn Wever – Croes a expresa cu e forma con a elimina e deficit cu tabatin ta algo hopi impresionante y remarcabel, cual no tabata facil pero a logra. 2023 lo no ta un aña facil, pero e surplus ta duna espacio financiero den presupuesto pa por financia inversionnan, casnan di cuido y lo por inverti mas den cuido en general.

PROME MINISTER TA ELOGIA PARLAMENTO:

ORANJESTAD – Siman pasa a tuma luga tratamento di presupuesto 2023 den Parlamento di Aruba. Desde dialuna diferente Minister di Gabinete Wever – Croes II, tabata na turno pa trata presupuesto di cada Ministerio. Diabiera tabata turno di Minister Xiomara Maduro y Prome Minister Evelyn Wever – Croes, pa cual Prome Minister a elogia e forma con Parlamento a trata e presupuesto.

Minister Glenbert Croes:

Minister Croes a splica cu loke ta fuel nos economia y e reduccion di desempleo ta turismo, pero si bo no ta hiba un maneho laboral cu ta pone yiunan di tera prome, bo porcentahe di desempleo no ta baha. Pa e motibo aki Minister Croes ta bisa cu como desempleo general y desempleo bou di hobennan ta bahando esaki ta un señal cu e maneho laboral di yiunan di tera prome ta funcionando. Banda di esaki tin e maneho di ‘local counterpart’ cu ta encera condicionnan na momento cu ta emplea un persona di afo pa, por garantisa cu tin transferencia di conocemento. Minister Croes a haci uzo di e oportunidad pa reconoce e bon trabou cu ta tumando luga di parti di DPL, ofreciendo servicio mas lihe y mas agil. “Ora cu tende minister di economia papia di haci servicionan mas lihe, e ta papia corectamente di personanan cardinal, di confiansa den funcionnan specialisa y den categorianan di excepcion.  Dado momento mester bin cu fast track pre-approval di e permisonnan pa e categoria di excepcion y ehecutivonan pero bou di e filosofia di local counterpart, pa percura pa yiunan di tera tambe por probecha di oportunidadnan den funcionnan halto cu ta wordo crea.”

Oficina di Turismo A.T.A ta informa:

Oficina di Turismo, A.T.A., ta informa cu pa luna di october nos destinacion a ricibi un total di 83,404 bishitante “stay-over”. Si compara luna di october 2022 cu october 2019 – cu tabata e ultimo aña normal di turismo, por mira cu Aruba a recupera 105% di locual a wordo ricibi na october 2019.
E tres mercadonan cu mas a destaca den e cantidad di turista cu a bishita na october 2022 como tambe den grado di recuperacion den e diferente regionnan ta; Estados Unidos cu 61,156 bishitante cu ta representa un grado di recuperacion di 105% den comparacion cu october 2019, Hulanda cu 3,767 bishitante cu ta representa un grado di recuperacion di 104% den comparacion cu october 2019 y Colombia cu 3,291 bishitante cu ta representa un grado di recuperacion di 160% den comparacion cu october 2019.

Aruba One Happy Island Lions Club hunto cu Fundacion Diabetico Aruba, IBISA, POH y DVG ta invita comunidad pa participa 

ORANJESTAD – Dia 14 di november proximo ta Dia Mundial di Diabetes y e aña aki Aruba One Happy Island Lions Club a uni hunto cu Fundaccion Diabetico Aruba, IBISA, POH y DVG pa hiba un campaña di control y prevencion di e malesa Diabetes door di informa, educa y conscientisa nos comunidad. E tema di dia Mundial di diabetes 2021-2023 ta “access to diabetes care” y e tema di e di dos aña di e campaña ta “Educa pa proteha mañan”.

DEPARTAMENTO DI MUCHA Y HOBEN (DMH):

Despues di a sigui traha riba e precondicionnan y ta completamente prepara, dia 17 di november 2022 e experto di University of Missouri–Kansas City Institute for Human Development (UMKC-IHD), Dr. Kelly Hantak a regresa Aruba pa conhuntamente cu Anouk Eman, cu ta lider di proyecto pa DMH, finalisa e prome fase di e Proyecto Piloto. E meta di e proyecto aki ta pa crea e sistema di Intervencion Trempan pa e muchanan cu necesidad special den centro di cuido di mucha na Aruba. Despues di 18 luna largo a sinta cu varios profesional di diferente gremio, cu tambe ta forma parti di; Plataforma Intervention Trempan Aruba (PITA) y asina den colaboracion cu nan y cu  Ministerio di Asuntonan Social y Husticia yega na un sistema Intervencion Trempan, cu lo bay cuminsa su trayecto di preehecucion den e centronan di cuido di mucha na Aruba den 2023. 

Invitacion Grupo di Apoyo Trans 

Diaranson 22 November na HIAS Community Center riba L.G. Smith Blvd. 128 (banda di Wendy’s) cuminsando 7:30 pm lo tuma luga e segundo reunion di e grupo di apoyo pa comunidad transgenero, no[1]binario y no-conformando. Personanan transgenero ta esnan cu un identidad di genero diferente di esun cu nan a wordo prescribi na nacemento. Personanan cisgenero ta esnan cu un identidad di genero cu ta cuadra cu loke nan a wordo prescribi na nacemento. Comunidad transgenero, incluyendo esnan no-binario y no[1]conformando por experiencia stress significativo nabegando un mundo cu ta trata ser cisgenero como e norma. Falta di conocemento di loke kiermen ta trans y maltrata personanan cu no ta cuadra dentro di e norma tin su efectonan negativo. Wordo prescribi un genero ekiboca por hiba na trauma psicologico, pero tin otro hende pa papia cu, por haci un diferencia grandi den bo capacidad pa enfrenta. Mirando e necesidad pa un grupo di apoyo pa esnan trans na Aruba, diferente activista a uni pa brinda e espacio necesario aki.

Minister Xiomara Maduro:

Siglo XXI ta caracterisa pa digitalisacion y innovacion na nivel global. Digitalisacion ta cambiando mundo ya cu e ta cambia nos forma di biba y traha pa manera mas eficiente. Digitalisacion ta hopi importante tambe pa preserva y haci accesibel nos herencia cultural.

MINISTER ENDY CROES A REUNI CU REPRESENTANTENAN DI ARUBA LITTLE LEAGUE

ORANJESTAD: Diahuebs atardi den un esfera ameno Minister Endy Croes a reuni cu sr. Rhudy Donata y sra. Raquel Wester, representantenan di Aruba Little League. Un reunion informativo unda a dialoga riba e.o. structura di little league, entrenandonan y con pa yuda little league pa ta mas exitoso. Tambe a trata e peticion di ayudo pa seleccionnan cu lo sali otro aña pa representa Aruba den exterior. Mandatario di Deporte a informa cu tin container cu materialnan di deporte cu a yega Aruba y den coordinacion cu nan miembronan por haya material. Concluyendo e Minister Endy Croes a indica cu tabata un bon reunion unda Aruba Little League a trece nan puntonan dilanti y den un bon comunicacion a haci diferente palabracion pa e aña binidero. Nos ta sigui traha pa deporte y nos deportistanan cu ta central den vision di Gabinete Wever – Croes II.